مدرسه علميه الزهراء شهداد كرمان

1 - گفت وگوهاي محبت آميز

يكي از راه هاي استحكام بنيان خانواده توجه به ارتباط كلامي است. سخنان عاطفي و بهره گيري از كلمات دلنشين و خطاب هاي شايسته و محبت آميز مخاطب را جذب مي كند. خواسته يا ناخواسته از گوينده راضي شده و در دلش نوعي احساس محبت سبت به او ايجاد مي شود.

اگر در خانواده اي مرد يا زن با عبارات زيبا و دلپذير همسرش را صدا كند، علاوه بر اينكه به فرزندان چگونه سخن گفتن را مي آموزد، در قلب او جايگاه ويژه اي خواهد يافت. اميرمؤمنان عليه السلام مي فرمايد: «اجملوا في الخطاب تسمعوا جميل الجواب; (1) زيبا سخن بگوييد تا سخن زيبا بشنويد.»

خطاب هاي ملاطفت آميز و دلربا روح و جسم را نوازش داده، همسر را تحت تاثير قرار مي دهد. بعضي از عبارات، آن قدر قشنگ و دوست داشتني است كه هرگز تا آخر عمر فراموش نمي شوند.

رسول گرامي اسلام با توجه به اين نكته فرمود: «قول الرجل للمراة اني احبك لا يذهب من قلبها ابدا; (2) مردي كه به زنش بگويد: من ترا دوست دارم، [اثر اين سخن] هرگز از دل زن بيرون نمي رود.» اساسا مرد و زن مسلمان بايد زبان خويش را به سخن نيك عادت دهند، زيرا انسان فطرتا از عبارت هاي جذاب و مهرافزا استقبال مي كند و نسبت به انسان هاي نيكو سخن، در دل خويش احساس محبت مي نمايد.

امام علي عليه السلام در گفتار نغز و حكيمانه خويش فرمود: «عود لسانك لين الكلام و بذل السلام يكثر محبوك و يقل مبغضوك; (3) زبانت را به سخنان ملايم و لطيف و سلام كردن به ديگران عادت بده تا دوستانت زياد و دشمنانت كم شوند.»

البته سخن گفتن محبت آميز به ويژه در ميان زن و شوهر بايد با ادب خاصي همراه باشد. چرا كه به زبان آوردن كلمات مهرانگيز و عاطفه آميز كه محترمانه در محيط خانواده ادا مي شود با عبارات سبك و شخصيت شكن كاملا متفاوت است، به ويژه در ميان فرزندان و بيگانگان شديدا مذموم بوده و تاثير منفي در ديگران خواهد داشت. از سوي ديگر از گفتار زشت در روايات نهي شده است. بعضي از كلمات مستهجن و نامناسب به ويژه آن كه زمان و مكان هم در آن رعايت نشده باشد، در ديگران ايجاد خشم و تنفر مي كند. مولاي متقيان در سخن ديگري به اين گفتارهاي زشت و مستهجن اشاره كرده و مي فرمايند: «اياك و مستهجن الكلام فانه يوغر القلب (4) ; از گفتن سخنان مستهجن و ناپسند بپرهيز كه دل را پر از خشم و كينه مي كند.»

تاثير بعضي از كلمات زشت و گزنده در روح انسان سال ها بلكه تا آخر عمر باقي مي ماند، چنانكه شاعر عرب گفته است:

جراحات السنان لها التيام      و لا يلتام ما جرح اللسان

زخم هاي نيزه و شمشير كه به جسم انسان وارد مي شود بعد از مدتي خوب مي شود و بهبود مي يابد اما زخم ها و صدماتي كه توسط زبان و عبارات گزنده بر روح انسان فرود مي آيد، مرهم پذير نبوده و جبران نمي شود.»

2 - صدا كردن با بهترين نام

صدا كردن همسر با نامي كه بيشتر دوست دارد، در ايجاد انس و الفت در ميان زوجين تاثير به سزايي خواهد داشت. پيامبر گرامي اسلام توصيه فرموده است كه براي افزايش مهر و صفا در ميان مسلمانان، همديگر را با نام زيبا و محترمانه صدا بزنند: «ثلاث يضفين ود المرء لاخيه المسلم يلقاه بالبشر اذا لقيه و يوسع له في المجلس اذا جلس اليه و يدعوه باحب الاسماء اليه; (5) سه چيز دوستي و محبت بين دو مسلمان را افزايش داده [و صفا و صميميت را در ميان آن ها تقويت مي كند.] 1. هنگام ملاقات، با خوشرويي و چهره اي گشاده برخورد كند. 2. اگر مي خواهد در كنار او بنشيند برايش جا باز كند. 3. به بهترين نامي كه دوست دارد او را صدا بزند.»

3 - سلام كردن به همديگر

طبق آموزه هاي اسلام، سلام كردن با صداي رسا و واضح و با آهنگي عاطفي و جذاب موجب تقويت روابط بين زن و شوهر خواهد شد. سلام با لحني عاطفي، كينه ها را از بين برده، روحيه ها را تقويت كرده و دل ها را به هم نزديك مي نمايد. سلام دادن به جمع خانواده و به ويژه زن و شوهر به يكديگر، نشاط آور و فرح بخش است.

امام صادق عليه السلام فرمود: «يسلم الرجل اذا دخل علي اهله (6) ; وقتي شوهر به خانه وارد مي شود بايد به اعضاي خانواده (به ويژه همسرش) سلام كند.»

4 - اظهار علاقه و ابراز محبت

زوج جواني كه با هم پيمان زناشويي مي بندند، معمولا بر مبناي علاقه دروني و عشق پاكي است كه به يكديگر دارند. اما آنچه كه در اسلام تاكيد شده و بنيان خانواده را تقويت مي كند و محبت و الفت را ميان زوج جوان افزايش مي دهد اظهار و ابراز آن است.

امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «اذا احببت رجلا فاخبره بذلك فانه اثبت للمودة بينكما; (7) هرگاه شخصي را دوست داشتي، دوستي خود را به او اعلام كن، زيرا اين عمل انس و الفت را بين شما پايدارتر مي كند.»

البته ابراز محبت از طرف خانم ها نسبت به شوهرشان از ويژگي خاصي برخوردار است. امام صادق عليه السلام در روايتي به خانم هاي مسلمان توصيه مي كند كه نه تنها به شوهران خود اظهار محبت نمايند، بلكه اظهار علاقه آنان، همراه با دلربايي باشد.

«ولا غني بالزوجة فيما بينها و بين زوجها الموافق لها عن ثلاث خصال … و اظهار العشق له بالخلابة والهيئة الحسنة لها في عينه; (8) زن براي موفقيت در زندگي مشترك با همسر خويش از مراعات سه چيز ناگزير است … [كه از جمله آن ها] اظهار عشق و محبت به همراه طنازي و دلربائي و جلوه گري براي شوهر محبوب خويش است.»

**عزیزان چنانچه مایل باشید میتوانید در روزهای بعد ادامه مطالب را دنبال کنید .**

1

) غررالحكم، ص 436.

2) وسائل الشيعه، ج 20، ص 23، الكافي، ج 5، ص 569.

3) غررالحكم، ص 435; عيون الحكم و المواعظ، ص 340.

4) همان، ص 214.

5) اصول كافي، ج 2، ص 643.

6) بحارالانوار، ج 76، ص 2.

7) اصول كافي، ج 2، ص 644.

8) بحارالانوار، ج 75، ص 237 و تحف العقول، ص 323.