تعریف آزادی دردینومعنی آزادی عقیده در اسلام چیست؟
تعريف آزادي در دين چيست؟
از ديدگاه اسلام اساساً عقيده قابل تحميل نيست “لا اكراه في الدّين"؛ يعني، نمي توان هيچ كس را به پذيرش قلبي عقيده اي وادار نمود ولي در نظام اجتماعي، قطعا دين محدوديّت هايي را در برنامه هاي عملي خود دارد. مثلا، اجازه فساد و ترويج فحشا را نمي دهد و نيز پس از پذيرش دين خروج علني از آن را مردود و قابل مجازات مي شمارد ولي در عرصه آزادي هاي اجتماعي، اسلام براي انتقاد سازنده محدوديّتي قائل نيست و آزادي هاي معقول اجتماعي را محترم مي شمارد.
معني آزادي عقيده در اسلام چيست؟
در مورد مسأله، آزادي عقيده خلط بزرگي پديد آمده كه نيازمند توضيح است.
آنچه نظام اسلام بر آن تأكيد دارد، آزادي تفكّر، تدبّر، انديشه و خردورزي است نه آزادي عقيده. تفكّر و تدبّر يك فرآيند است و براي رسيدن به غايات و برآيندهاي نيكو امري لازم و اجتناب ناپذير است.امّا عقيده به حق و باطل تقسيم مي شود و چنان نيست كه هر عقيده اي مطلوب و از نظر اسلام مورد قبول باشد. بنابراين، اين كه “هركس آزاد است عقايد خود را داشته باشد.” مطلب درستي نيست. بلي از نظر “تكويني” چنين اختياري وجود دارد ولي از نظر “تشريعي” همه انسان ها موظّف به شناخت راه حقيقت و پيروي از آن هستند.
بنابراين اگر واقعاً كسي با تحقيقات دقيق و جامع و گسترده يقين پيدا كرد كه راه اهل سنت درست است، نه تنها مي تواند؛ بلكه بايد به آن راه ايمان بياورد و اگر دريافت كه مسير تشيّع درست است، واجب است به آن بگرود و در مسير باطل درنگ نورزد.
